Już 1 października 2025 roku Polska wejdzie w nowy etap walki z odpadami opakowaniowymi. Tego dnia zacznie działać ogólnokrajowy system kaucyjny, który ma objąć plastikowe butelki, puszki oraz butelki szklane wielorazowego użytku. Nowe przepisy oznaczają duże zmiany dla każdego konsumenta – od sposobu robienia zakupów po codzienne nawyki związane z segregacją śmieci.
Jak działa system kaucyjny?
Nowy system polega na doliczaniu niewielkiej kaucji do ceny napoju kupowanego w jednorazowym opakowaniu. Kaucja będzie zwracana, jeśli klient odda puste opakowanie w jednym z punktów zbiórki – niezależnie od miejsca zakupu.
To rozwiązanie ma zachęcić Polaków do oddawania opakowań zamiast wyrzucania ich do śmieci czy pozostawiania w przestrzeni publicznej. System obejmie:
-
plastikowe butelki do 3 litrów,
-
puszki metalowe do 1 litra,
-
szklane butelki wielorazowe do 1,5 litra.
Sklepy – obowiązki i możliwości
Udział w systemie będzie obowiązkowy dla wszystkich sklepów o powierzchni sprzedaży powyżej 200 m². Takie placówki będą musiały zainstalować maszyny do zwrotu opakowań i zorganizować logistykę odbioru. Mniejsze sklepy mogą dołączyć dobrowolnie – co może okazać się szansą na pozyskanie lojalnych klientów.
Co ważne, oddawanie opakowań nie będzie wymagało okazania paragonu – klient będzie mógł zwrócić butelkę lub puszkę w dowolnym punkcie, a kaucję otrzyma w gotówce lub jako rabat.
Dlaczego ten system jest potrzebny?
Każdego roku w Polsce pojawia się ponad 6,7 mln ton odpadów opakowaniowych. Choć większość to papier i tektura, to plastik, aluminium i szkło – mimo mniejszej masy – stanowią największe zagrożenie środowiskowe.
Obecnie Polska osiąga około 53% recyklingu odpadów opakowaniowych. Tymczasem unijne przepisy wymagają co najmniej 65% do końca 2025 roku. System kaucyjny ma pomóc osiągnąć ten cel.
Jak to działa za granicą?
Systemy kaucyjne funkcjonują z sukcesem w Niemczech, Skandynawii, krajach bałtyckich i wielu innych państwach. W Niemczech odzyskiwanych jest ponad 98% opakowań objętych kaucją. W Finlandii – 95% puszek aluminiowych i 90% butelek plastikowych.
Polska liczy, że dzięki systemowi uda się znacząco ograniczyć zaśmiecanie środowiska, poprawić jakość zbieranych surowców i zmniejszyć ilość odpadów trafiających na wysypiska.
Korzyści i wyzwania
Korzyści:
-
mniej śmieci w lasach i parkach,
-
czystsze surowce do recyklingu,
-
większa świadomość ekologiczna społeczeństwa,
-
nowe miejsca pracy w sektorze recyklingu i logistyki.
Wyzwania:
-
koszty dla małych sklepów,
-
konieczność budowy gęstej sieci punktów zbiórki,
-
potrzeba intensywnej kampanii edukacyjnej, by przyzwyczaić konsumentów do nowych obowiązków.
Co teraz?
Do 1 października 2025 roku sklepy, firmy i konsumenci muszą przygotować się na dużą zmianę. Warto już teraz zacząć planować miejsce w domu na przechowywanie pustych butelek i puszek, dowiedzieć się, gdzie w okolicy znajdzie się punkt odbioru oraz śledzić aktualności dotyczące organizacji systemu.
Redaktor naczelna portalu. W redakcji zajmuje się również tematami miejskimi.
Z zawodu językoznawca i tłumacz. Uwielbia podróżować, odkrywać nową kuchnię i poznawać ludzi.
